Het regelen van de financiën

Bron: dementie.nl

Zodra iemand dementeert, komt er een moment dat diegene zijn of haar financiële niet meer zelf kan regelen. Daarom moeten de rechten om jouw naaste te beschermen goed worden overgenomen. Probeer deze zaken zo vroeg mogelijk te regelen tijdens de ziekte. Zo kan degene met dementie zelf nog de regie nemen of een rol spelen in de beslissingen over wie wat nog mag doen.

Volmacht of levenstestament?

In een volmacht of levenstestament legt je naaste bij de notaris vast wie zijn of haar financiële belangen vertegenwoordigt. Hierin wordt ook de vertegenwoordiging voor medische beslissingen in vast gelegd. Het is prettig wanneer jouw partner dit zelf kan doen of al gedaan heeft. Op het moment dat hij of zij wilsonbekwaam wordt, verandert er in dat geval namelijk niet zoveel. De vertegenwoordiger neemt dan alle financiële taken van de dementerende over. Is er nog niets geregeld en kan jouw naaste de beslissingen niet meer nemen? Dan komt er een beschermingsbewind of curatele in beeld. Een beschermingsbewind gaat alleen over het financiële gedeelte en een curatele over de financiën en de zorg & welzijn. De kantonrechter bepaalt in deze situatie de vertegenwoordiger. Beide maatregelen zorgen ervoor dat de dementerende naaste beschermd wordt.

Beschermingsbewind: zaakbehartiging onder toezicht van de rechter

Beschermingsbewind, ook wel onderbewindstelling genoemd, vraag je voor je naaste aan bij de kantonrechter. Iedere meerderjarige kan bewindvoerder zijn. De kantonrechter zal bij voorkeur voor iemand kiezen die dichtbij de naaste staat. Het is mogelijk om met twee personen het bewind te voeren. Lukt het niet met iemand dichtbij, dan kan de kantonrechter een rechtspersoon, zoals een bureau voor bewindvoering, tot bewindvoerder benoemen. Je kunt zelf ook een professionele bewindvoerder inschakelen. Je naaste kan ook tijdelijk onder bewind gesteld worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld gedurende de periode van de verkoop van zijn of haar huis.

Verantwoordelijkheden en verplichtingen als bewindvoerder

Als bewindvoerder regel je financiële zaken voor je naaste en beheer je het (toekomstige) vermogen. Je bent als bewindvoerder vrij om keuzes te maken en hoeft dit dus niet met andere personen te overleggen, ook niet met andere naasten. Je kunt als bewindvoerder vergoeding vragen voor het werk dat je doet. Jaarlijks leg je als bewindvoerder verantwoording af aan de kantonrechter. Op die manier is onafhankelijk toezicht gegarandeerd. De kantonrechter moet in een aantal gevallen specifiek toestemming geven:

• Voor uitgaven boven de 1.500 euro.

• Voor verkoop van het huis.

• Voor het afsluiten van hypotheken.

• Voor huur of verhuur.

• Voor het aangaan of verstrekken van leningen.

• Voor het beleggen van geld.

• Voor het schenken of aannemen van schenkingen.

• Voor het starten van een juridische procedure.

Een professionele bewindvoerder inschakelen

Zodra niemand in de naaste omgeving (familie) bewindvoerder kan of wil zijn, kan er een professionele bewindvoerder ingeschakeld worden. Zij en inkomensbeheerder moeten voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. Zij mogen voor hun diensten een bepaald bedrag per maand in rekening brengen. In 2019 is dat 114 euro per maand. Een professionele bewindvoerder kan ook eenmalige intakekosten en afwikkelingskosten berekenen als de bewindvoering stopt. Iemand met een minimuminkomen kan een bijzondere bijstand (laten) aanvragen bij de sociale dienst van de gemeente. Op de websites van de brancheverenigingen NBPB en PBI kun je een professionele bewindvoerder vinden.

Curatele: de meest ingrijpende beschermingsmaatregel

Je kunt voor je naaste ook curatele aanvragen via de kantonrechter. Dit is de meest ingrijpende beschermingsmaatregel, omdat deze gaat over financiële en niet-financiële belangen van degene met dementie. Deze persoon wordt dan handelingsonbekwaam verklaard. Hij of zij mag geen enkele rechtshandeling meer verrichten zonder expliciete toestemming van de curator. Een curator mag ook een naaste zijn, maar er kan ook een professionele curator worden ingeschakeld. Dit kan echter geen rechtspersoon zijn.

Verantwoordelijkheden en verplichtingen als curator

Als curator krijg je meer taken dan als bewindvoerder. Je kunt een aankoop van je naaste achteraf ongedaan maken Als curator stuur je binnen een paar weken na de benoeming door de kantonrechter een overzicht van de goederen die onder curatele vallen naar de kantonrechter. Ook houd je de boekhouding van je naaste bij. Als je naaste geen eigen rekening heeft, open je die speciaal voor zijn of haar inkomsten en uitgaven. Een curator legt, net als een bewindvoerder, jaarlijks verantwoording af aan de kantonrechter.